W praktyce sądowej bardzo często spotykam się z sytuacją, gdy strona jako dowody przedstawia kopie dokumentów niepoświadczone za zgodność z oryginałem. I równie często pojawia się pytanie czy taka kopia stanowi „dokument prywatny” i może stanowić dowód w postępowaniu sądowym.
Dokument prywatny
W myśl przepisów:
„Dokument prywatny sporządzony w formie pisemnej albo elektronicznej stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie”
Mowa jest więc o dokumentach, które zostały sporządzone w formie pisemnej (własnoręczne podpisy) lub elektronicznej (kwalifikowane podpisy elektroniczne).
W rozumieniu tego przepisu dokumentem prywatnym nie jest ani skan podpisanego dokumentu. Ani jego kopia. Przyjmuje się, że dopiero kopia poświadczona przez stronę (niekoniecznie przez notariusza) za zgodność z oryginałem może stanowić dokument prywatny.
Niepoświadczona kopia dokumentu
Ale to wszystko nie oznacza, że niepoświadczona kopia dokumentu nie może stanowi dowodu. Taka kopia jest dowodem, tylko nie znajdzie do niej zastosowanie powyższy przepis o dokumentach prywatnych (ani tym bardziej urzędowych).
I taki dowód podlega ogólnym regułom oceny dowodów. Sąd nie może więc pominąć dowodu z tego tylko powodu, że kopia nie została poświadczona za zgodność z oryginałem.
Obowiązek przedstawienia oryginału dokumentu
Są jednak przepisy, które wprost wymagają oryginału dokumentu. Przykładowo:
- strona powołująca się w piśmie na dokument obowiązana jest na żądanie przeciwnika złożyć oryginał dokumentu w sądzie jeszcze przed rozprawą
- każdy obowiązany jest przedstawić na zarządzenie sądu w oznaczonym terminie i miejscu dokument znajdujący się w jego posiadaniu i stanowiący dowód faktu istotnego dla rozstrzygnięcia sprawy, chyba że dokument zawiera informacje niejawne
- obowiązek przedstawienia dokumentów (a nie kopii dokumentów) istnieje w postępowaniu nakazowym
Przeczytaj też artykuł o pominięciu dowodu powołanego jedynie dla zwłoki.